Patat in airfryer: gezonder dan frituren?

Snacken is en blijft ongezond

De airfryer is helemaal hip tegenwoordig. Maar is hij echt gezonder dan de frituurpan of snacks uit de oven?
De airfryer kan je op vele manieren gebruiken. In dit artikel vergelijk ik hem als vervanger van de friteuse en oven.

Ook zijn de genoemde snacks niet vergeleken op verschillen in het aantal vitamines, mineralen, enz.
Ik heb alleen het verschil in calorieën aangegeven per snack. En wat de invloed van verschillende bereidingswijzen hierop heeft.

Patat en snacks uit de frituurpan, airfryer of oven zijn gewoon ongezonder dan een maaltijd bestaande uit groente, aardappelen, rijst of pasta.
Alleen de manier van bereiden kan het iets minder ongezond maken.

Voordelen en nadelen airfryer

• De airfryer is makkelijker schoon te maken: je gooit er geen liters olie in;
• En daardoor stinkt hij ook een stuk minder;
• Wel duurt het langer om je snacks te bereiden;
• En passen er minder grote porties in t.o.v. een frituurpan.

Smaakverschil airfryer en frituur

Snacks uit de airfryer smaken anders dan gefrituurde snacks.
Het verschil in smaak komt door de manier van bereiden:

• In de airfryer worden snacks gegaard met warme lucht;
• In de frituur worden ze ondergedompeld in hete olie.

En juist het frituurvet geeft die heerlijke bekende smaak aan de friet en snacks.

Speciale snacks gemaakt voor airfryer

Er bestaan snacks welke speciaal gemaakt zijn voor de airfryer, en speciaal voor de friteuse.
En snacks welke geschikt zijn voor zowel de airfryer, oven, en de friteuse.

'Allround' snacks bevatten meer vet/olie (dus meer calorieën) dan de varianten welke alleen geschikt zijn voor de frituurpan.
Simpelweg omdat ze worden bereid zonder hete olie. En door de in de fabriek toegevoegde olie krijgen ze ook een beetje de bekende ‘frituursmaak’. Als je thuis alleen een frituurpan hebt staan, scheelt het een aantal calorieën om snacks te kopen die alleen voor de frituur bedoeld zijn.

Ik heb even op de website gekeken van een grote supermarktketen bij de 'afdeling' diepvriessnacks.
Hieronder staat een opsomming van de soorten die ik tegenkwam, samen met het aantal calorieën dat op de verpakking staat:

• friet geschikt voor frituur en airfryer: 130 kcal
• Friet speciaal voor airfryer: 155 - 236 kcal (wisselt per merk)
• Ovenkroket: 250 kcal
• Kroket geschikt voor oven, frituur en airfryer: 225 kcal
• Kroket alleen voor frituur: 166 - 185 kcal (wisselt per merk)

Het aantal kcal dat op de verpakking staat zijn calorieën van het bevroren product.
Bij het bereiden wordt het aantal kcal meer (of blijft gelijk, afhankelijk van de bereidingswijze). Maar daarover meer verderop in dit artikel.

ingrediënten diepvriesverpakking patat

De meeste soorten bevroren friet bevatten: aardappelen en zonnebloemolie.
Er zijn ook diepvries frites te koop welke naast aardappelen en zonnebloemolie, ook: rijstebloem, zout, dextrine 2 soorten verdikkingsmiddel, dextrose, verdikkingsmiddel en specerijen bevatten.
Dat zijn een stuk meer ingrediënten.
Dit zie je vooral bij patat die speciaal gemaakt zijn voor de airfryer en de oven.

Om een beetje gezond te snacken ga ik voor frites waaraan de minste toevoegingen zijn gedaan.
Zoals deze zoete aardappelfrites van de Albert Heijn. Hier is niets aan toegevoegd.
Deze kun je afbakken in de oven met bijvoorbeeld een beetje geraffineerde olijfolie.

In welke olie worden friet voorgebakken?

Voorgebakken frieten worden in zonnebloemolie, arachideolie of olijfolie kort voorgebakken op een temperatuur van tussen de 140 en 170 graden.
Zonnebloemolie wordt het meest gebruikt.
Deze olie bevat 62 gram (van de 100 gram) aan omega-6. Van deze omega-soort krijgen we al teveel van binnen per dag.
En dit is flink meer omega-6 dan in olijfolie, avocado-olie, koolzaadolie en arachideolie.
De meeste fabrikanten kiezen ondanks het hoge omega-6 gehalte toch voor zonnebloemolie omdat dit een veel goedkopere oliesoort is.
(Meer hierover kun je lezen in dit artikel over de beste oliën om te verhitten).

Rookpunt

Geraffineerde zonnebloemolie heeft een rookpunt van 232 graden, even hoog als geraffineerde arachideolie.
En geraffineerde olijfolie heeft een rookpunt van 216 graden. Deze rookpunten liggen stuk-voor-stuk hoger dan de maximale temperatuur waarin snacks bereid worden.
Het is erg belangrijk om de hoogte van het rookpunt van de olie te weten: dit is de maximale temperatuur waarop een olie verhit kan worden zonder dat er giftige stoffen ontstaan.
In mijn artikel over de beste oliën om te verhitten staat meer info over onder andere verschillende soorten olie en hun rookpunt.

Hieronder een opsomming van de gemiddelde temperatuur waarop voorgebakken friet een aantal minuten afgebakken moet worden:

• frituren op maximaal 175 graden;
• In de oven op 220 graden;
• In de airfryer 180 graden.

Het is erg belangrijk om te frituren/bakken in olie die geschikt is voor deze temperaturen.

Beste olie om snacks in af te bakken

Frituurolie, te koop in grote flessen, bevatten een mix van verschillende soorten olie.
Deze oliën worden wereldwijd goedkoop ingekocht en gemengd. Hierdoor weten we niet welke soorten olie er precies inzitten, en in welke verhouding.
Het rookpunt van de olie deze grote flessen is nu niet meer te achterhalen.
In plaats van een grote fles frituurolie kies ik een fles met 1 soort geraffineerde olie met een rookpunt ver boven de 200 graden, zoals:

• geraffineerde olijfolie;
• geraffineerde arachideolie;
• avocado-olie;
• koolzaadolie.

Bovenstaande oliën komen uit de tabel, weergegeven in het artikel over de beste oliën om te verhitten.

Niet alle snack worden voorgebakken:

• Alleen friet wordt voorgebakken;
• De vulling van kroketten wordt gekookt;
• En frikandellen worden ook gekookt.

Calorieën

Aan diepvriessnacks voor in de airfryer hoef je geen extra olie toe te voegen: het aantal calorieën blijft gelijk aan het aantal dat op de verpakking staat.
Ze zijn daarom niet apart genoemd in onderstaande tabel.
Snacks uit de frituur zuigen frituurvet op: bovenop de op de verpakking genoemde kcal, komen nog extra calorieën.
De hoeveelheid extra calorieën wisselt per snack.

Om dit goed inzichtelijk te maken, heb ik hieronder een tabel gezet zodat je precies kan zien hoeveel energie bepaalde snacks bevatten. Bereid en onbereid.
De gegevens komen van de website Nevo-online:

Bovenstaande energie (kcal) is per 100 gram voedingsmiddel.

Welke manier van bereiden is het gezondst?

Ovenfriet bevat iets minder kcal dan frites uit de frituurpan.
Patat uit de airfryer heeft evenveel energie als dat diepvriespatat op de verpakking heeft staan.
Conclusie: frites uit de airfryer zijn het gezondst op basis van het aantal calorieën.

Gefrituurde aardappelschijfjes zijn gezonder dan gefrituurde patat: het verschil is bijna 100 kcal.
Ze zijn zelfs gezonder dan patat uit de oven.

Een gefrituurde frikandel is ook iets gezonder dan friet uit de oven.

De kroket heeft de minste kcal als deze in de airfryer wordt bereid.
Gefrituurd is hij het ongezondst.

Van alle genoemde snacks, bevat friet de meeste energie.
Dit vind ik erg verrassend: voordat ik begon aan dit artikel had ik gedacht dat juist andere snacks ongezonder zouden zijn.

Ovenfriet

UPDATE: Onlangs hebben we 2 soorten verse friet getest in onze oven, zonder dat we extra olie toevoegden:

• AH Verse Franse friet
• AH Verse Vlaamse friet

De Vlaamse friet worden lekker krokant van buiten en luchtig van binnen. De Franse friet blijft hele slappe natte/vette friet.

Wij kopen nu vaker Verse Vlaamse ovenfriet dan dat we naar de shackbar gaan: ze zijn net zo lekker, voor een fractie van de prijs.

Wat is gezonder: airfryer of friteuse?

Patat en kroketten uit de airfryer zijn de beste keuze.
Een frikandel uit de oven of aifryer is gezonder dan gefrituurd.

Dus snacks uit de airfryer hebben de minste kcal. Ongeacht dat ze in de verpakking meer calorieën bevatten.

En een gezondere variant op gefrituurde patat zijn gefrituurde aardappelschijfjes.

Op zoek naar een goede airfryer? Hier vind je de de 10 beste keuzes volgens Coolblue: Top 10 best verkochte friteuses.

Deel dit artikel: